Geen belangrijker ‘systeem’ in je lichaam dan je stress-systeem. Het beschermt ons tegen acuut gevaar….niet alleen gevaar dat van buiten komt, maar ook binnenuit, want elk onevenwicht in je lichaam dat blijft duren wordt ook een stressfactor. Zonder een adequaat mechanisme in ons lichaam om te reageren op acute stress zou niemand van ons overleven. Maar het moet wel goed blijven gaan…en dat doet het zo vaak niet…
‘Vroeger’, in andere tijden was het ‘simpel’. Een acuut gevaar diende zich aan en een perfect georganiseerd systeem in ons lichaam (de HPA-as) zorgde voor de juiste reactie om het lichaam te beschermen tegen dat gevaar (weglopen voor het beest). Dit is een haarfijn georchestreerd proces dat verantwoordelijk is voor een cascade aan fysieke reacties die ervoor zorgen dat je op dat moment de juiste beslissing neemt. Meestal gaat dat bliksemsnel, zelfs zonder dat je erbij nadenkt (fight or flight).
Hiervoor is het ook ontworpen: gevaar –> acute stress –> HPA-as schiet in actie –> reactie –> gevaar weg –> HPA tot rust. Vanaf het moment dat je HPA as tot rust gekomen is, is ook je lichaam terug in een status van rust. Er is geen dreiging meer en je kan verdergaan met het alledaagse leven.
Maar zo werkt het vandaag helaas al te vaak niet meer. De moderne maatschappij en de manier waarop we leven heeft er voor gezorgd dat een veelheid aan ‘gevaarlijke’ prikkels en stressfactoren ons bijna continu en met veel tegelijk bedreigen. We hebben het dan over allerlei prikkels. Denk hierbij maar aan werkdruk, financiële stress, sociale conflicten, luchtvervuiling, persoonlijke conflicten. Die stressoren krijgen we helaas niet meer met een eenvoudige fight/flight reactie opgelost.
Eigenlijk kan je stellen dat onze hersenen niet goed weten hoe ze op zoveel ingewikkelde prikkels tegelijk moeten reageren en dat op zich zorgt voor een onderhoud van die stressreactie met chronisch verloop tot gevolg: de stressreactie gaat niet meer uit.
Maar gelukkig is de mensensoort sterk! Anders zouden we vandaag de dag immers niet meer bestaan. We kunnen wel tegen een stootje! Dat noemen we veerkracht.
Als je lichaam er op termijn echter niet in slaagt de stressreacties uit te zetten, gaat het onherroepelijk mis.
“Don’t stress over what you can’t control